امروزه با پروا به ترقی های روز افزون در صنعت و فناوری های مختلف، کسان و سازمان ها هم نیازمند دگرگونی ها و به روز شدن هستند. قصد از این نوشتار بررسی مراحل نصب و تاسیس سیستم تلفنی تحت شبکه یا همان IPPBX در کسب و کار شما و نحوه ی به کارگیری آن است. در شروع به بررسی پیش نیازهای راه اندازی ویپ VoIP می پردازیم.

پیش از طریق اندازی ویپ در سازمان، می بایست بستر شبکه درونی یا همان LAN راه اندازی شود. هنگام تاسیس شبکه باید به امکانات و قابلیت های ساز و برگ شبکه هم دقت بسیاری نمایید. نکاتی از قبیل شمار پورت سوئیچ ها، PoE بودن، پورت گیگ، نوع کابل ها، ارتباطات وایرلس و ... باید مورد پروا پیمان گیرند.

پس از نصب ساز و برگ پسیو شبکه و تاسیس بستر اولیه، مسئله ی مهم سایر راه اندازی DHCP سرور است که برای تخصیص آدرس های IP اتوماتیک به ساز و برگ موجود در شبکه به آن نیاز داریم. همانطور که پیداست، نیازی به اینترنت برای راه اندازی ویپ نخواهیم داشت؛ و این مسئله ای است که در ذهن بسیاری از کاربران به اشتباه ایجاد شده است.

نکته ی فرجام برای تاسیس سیستم تلفنی، حاضر بودن خطوط و تحویل خطوط به هر صورتی که هستند (آنالوگ، دیجیتال یا ترانک SIP) می باشد تا به چهره یکپارچه به سیستم ویپ متصل شوند.

یکی دیگر از مسائلی که ذهن افرادی که قصد تاسیس این سیستم را دارند به خویش مشغول می کند، احتیاج به کابل کشی جدید برای به کارگیری ویپ است. این در حالیست که احد از مزیت های VoIP، استفاده از بستر شبکه کنونی بوده و نیازی به پیاده سازی بستر جدید نیست.

پس از طریق اندازی کامل بستر شبکه، گام بعدی، بررسی نیازمندی ها و انتظارات سوداگری یا سازمان از سیستم تلفنی ویپ می باشد؛ زیرا بسته به نیازمندی های مطرح شده می توان راهکارهای مختلفی را پیشنهاد داد. برای مثال می توان از رکورد مکالمات، منوی صوتی IVR، صف تماس، ... نام برد.

برای مدیریت یک شبکه ی ویپ و ارتباطات بر پایه آن، اصطلاحا به یک مرکز تلفن، سانترال یا همان IPPBX بیچارگی داریم. در ایران، در زمینه ی سانترال های سنتی، برندی همچون پاناسونیک شناخته شده است اما در مقوله ی ویپ، مرکز تلفن های IP کمتر شناخته شده اند و محصولات شرکت های معتبر به انگیزه ها مختلفی یا به ایران وارد نمی شوند یا در چهره واردات نیز، قیمت های بالایی خواهند داشت.

یکی از راهکارهای مقرون بصرفه که بسیاری از کمپانی ها، ویپ را با آن می شناسند، نرم اسباب متن مفتوح یا Open source استریسک Asterisk می باشد. پلتفرم و نرم اسباب (Asterisk) از یک محیط مدیریتی Command Line سهم می برد و به همین علت برای آسانی در استفاده از این نرم انگیزه ها و تنظیمات آن، کمپانی های مختلف پرکار در این زمینه، نرم افزارهای گرافیکی و محیط WebGUI بر روی این پلتفروم تعبیه کرده اند که پیشه با این سیستم را به مراتب راحت تر کرده است. برای نمونه نرم انگیزه ها های نامی مختلفی مثل Issable ،Elastix ،FreePBX از جمله ی مشهورترین ها هستند.

قطعا مرکز تلفن می بایست برای ارتباط با شبکه ی مخابرات، از راه خطوط تلفنی به این شبکه متصل شود. پس نیاز داریم تا خطوط شهری از هر نوعی که هستند را به مرکز تلفن متصل کنیم. برای این پیشه بیچارگی به مبدل یا گیت وی Gateway داریم.

در صورتی که از مرکز تلفن استریسک کاربرد می کنید، این امکان وجود دارد که کارت های تلفنی که اصطلاحا به کارت تلفنی استریسک هم شناخته می شوند را برای پیوندیدن خطوط شهری آنالوگ یا دیجیتال، بکار بگیرید.

پس به طور کلی برای راه اندازی سیستم تلفنی ویپ روش های ذیل هستی خواهند داشت:

1. مراکز تلفن بازرگانی و Embedded

2. نصب نرم انگیزه ها استریسک بر روی سرور + کارت یا گیت وی

3. نصب نرم افزار استریسک بر روی سرور مجازی + گیت وی

البته طریق دیگری نیز هستی دارد که استفاه از مراکز تلفنی ابری یا اصطلاحا CloudPBX/ HostedPBX می باشد که سعی می نماییم در مقاله ای سایر در خصوص آن صحبت کنیم.

مراکز تلفن Embedded

روش اول به کارگیری مراکز تلفنی آماده می باشد. مرکز تلفن ها یک سری دستگاه هایی هستند که به چهره قبل فرض پلتفرم نرم افزاری بر روی آن ها تعبیه شده و یک پیرامون گرافیکی، برای انجام تنظیمات و مدیریت دارند. این مرکز تلفن ها را می طاقت به عنوان پایدارترین طریق برای تاسیس سیستم تلفنی نام برد. هر مرکز تلفن بسته به قدرت مشکل افزاری که دارد، شمار کاربر و تماس های همزمان مشخصی را پشتیبانی می نماید.

نصب نرم اسباب استریسک بر روی سرور + کارت یا گیت وی

در این شیوه سیستم تلفنی را بسته به خطوط آن گردآور با به کارگیری کارت یا گیت وی و سرور تاسیس می کنیم. کارت های آنالوگ، دیجیتال، GSM بر روی سرور نصب شده و سپس نرم انگیزه ها استریسک یا FreePBX بر روی سرور نصب می گردد.

سروری که برای سیستم تلفنی گردآور برگزیدن می کنید باید متناسب با نیازمندی های سیستم باشد. اگر تعداد خطوط شهری و E1 فوقانی دارید و شمار کاربر های شما بسیار است، باید یک سرور با قدرت خوب تعبيه کنید

توجه: در هنگام استفاده از کارت حتما باید یک سرور فیزیکی و مستقل برای این سیستمقیمت نصب و راه اندازی تجهیزات ویپدر نظر بگیرید و نمی توان به صورت مجازی (VM) تاسیس نمایید.

تفاوتی که این شیوه با شیوه پیشین دارد، مشکل اسباب سرور و نصب نرم انگیزه ها می باشد. در روش قبلی متذکر شدیم که بر روی مرکز تلفن ها نرم افزارهای مربوطه به صورت پیش فرض با سخت انگیزه ها کاملا بهینه و استاندارد تعبیه شده ولی در این شیوه علاوه بر نصب به نرم افزار، می بایست نگران نگهداری و تاثیر سرور مجزا نیز بود.